fbpx
föhn met vrouw

Verpleegkundige, een beroep met weinig status.

Vrepleegkundige is niet zichtbaar

Verpleegkundige, een beroep met weinig status.

Verpleegkundige is een beroep met weinig status. Dat is jammer, want veel van de persoonsgerichte zorg en symptoomsignalering komt van deze beroepsgroep vandaan.

Niet altijd worden symptomen in de laatste 2 weken van iemands leven op de juiste waarde geschat.

Frustrerend is het daarom om te zien, dat signalen soms te laat worden opgepikt. Als er dan vervolgens te weinig mee gebeurt, vind ik dat heel jammer. Het kan leed berokkenen dat voorkomen had kunnen worden.

Zorginstellingen, zorgverzekeraars en vooral management schermen met termen als persoonsgerichte zorg, samen besluiten nemen en comfort rondom het laatste levenseinde.

Waarom?

Waarom is dat eigenlijk pas sinds een aantal jaren het geval? Zorg gaat altijd over personen en is in feite dus altijd persoonsgericht. Gedeeltelijk heeft dit te maken met de toenemende kritiek op ons zorgstelsel. De afbraak van verzorgingshuizen en de verontwaardiging over het beleid voor behulpzame ouderen. Maar ook ligt een deel van het antwoord in de geschiedenis.

In de vorige eeuw waren er nog instituten die gezag hadden: de kerk, het onderwijs, politieke gemeenschappen. Veel was afgebakend en iedereen wist ongeveer waar hij of zij aan toe was, wat er werd verwacht en hoe je je hoorde te gedragen.

Vanuit dat gedachtegoed werden bepaalde autoriteitsdragers als belangrijke voorbeelden van de samenleving gezien. Eén er van was de arts. Zo’n 40 jaar geleden, steeg je aanzien aanzienlijk als je dochter met een arts zou thuis komen. Vrouwelijke artsen waren er nog niet veel.

Dit aanzien heeft heel lang stand gehouden. Zelfs tot op de dag van vandaag. Nu nog hoor ik wel eens de uitspraak: “ja, hij is een arts”. (ik bedoel hier natuurlijk ook de vrouwelijke artsen mee, ik zou niet durven discrimineren)

Zorgverleners met weinig status

Ict-er of verpleegkundige?

Of hoor jij datzelfde soms wel eens over andere beroepen, bijvoorbeeld: “Ja, hij is ict-er”. Een beroep trouwens wat op het ogenblik meer aanzien zou moeten hebben, omdat we ze hard nodig hebben. Of “hij is verpleegkundige”?

De hippie cultuur van de jaren 60 bracht weerstand tegen gezag en normen. Ondanks de rebellie die hier mee gepaard ging, lijkt het vrijwel onmogelijk om het wijd verbreide misverstand van aanzien en status uit te roeien. Waarom blijft dit zo lang in stand?

Is het vanwege het gemak dat iemand ten deel valt als iemand status en aanzien in de schoot geworpen krijgt? Het is gewoon prettig als anderen tegen je opkijken en wie ben jij om daar tegen in te gaan. Men doet dat niet doelbewust, want het is al heel lang de norm. De grote blinde vlek is de aanmoediging door je vereerders.

Status die onterecht toegekend wordt

De ander hoger achten als……..

Daarom ben ik altijd een beetje voorzichtig met mensen die (te) veel eer krijgen toegeworpen. Begrijp me niet verkeerd. Ere die ere toekomt. Ik ben geneigd om een ander hoger in te schatten dan mijzelf. Maar als diezelfde status gegeven wordt vanwege verkeerde gronden, klopt dat niet.

Het gevaar schuilt niet in het eren van anderen. Iemand bemoedigen door hem te prijzen, daar is niets mis mee. Maar als je daardoor gaat denken dat je slimmer bent dan anderen en het gevoel krijgt dat anderen aan je voeten liggen, dan wordt het lastig om karakter en bescheidenheid te tonen.

Ja, hoor ik sommigen zeggen, waarom zou je dit willen bestrijden? Het is een deel van ons mens zijn. En toch onuitroeibaar.

Daar verschil ik van mening over. Vooral omdat de negatieve consequenties veel groter zijn dan we met een oppervlakkige bril zien.

Waarom is status eigenlijk belangrijk?

Me too

Nog steeds  gaat het namelijk grondig mis in onze samenleving als we het over aanzien en macht hebben. Dat zien we o.a. ook terug komen bij de vele mannen met status die seksueel ontoelaatbaar gedrag hebben vertoond. Niet dat dat alleen voorbehouden is aan de groep mannen die uit de media en Hollywood scene komen. Soortgelijk gedrag kan vertoond worden door alle mensen, maar waarschijnlijk eerder als ze op een voetstuk worden geplaatst.

Daarom ben ik een fervent tegenstander van verering, vooral in de politiek, media, kerk en soortgelijke instituten die vanuit het verleden een hoog vereringsgehalte hadden.

Even terugkomend op de arts van tegenwoordig. Er zijn sommigen die hun status hebben neergelegd. Met hen kan je als patiënt samen besluiten nemen, een voorwaarde voor persoonsgerichte zorg. Maar wees je wel bewust dat dit lang niet voor iedereen geldt.

Communiceer met een verpleegkundige

Gelijkwaardigheid

Samen besluiten nemen vereist namelijk een gelijkwaardige relatie. Maar er is hoop. Communicatie en gezamenlijke besluitvorming maakt sinds kort deel uit van de opleiding van artsen. Dat is niet zo maar. Als er iets was, waar artsen niet goed in waren dat was het wel communiceren. En dan specifiek luisteren.

Nog steeds wordt een patiënt na 20 seconden onderbroken door de arts, omdat deze dan al overgestapt is naar behandelingsgericht denken. Luisteren zit er dan helaas niet meer in. Maar het kan ook meevallen. Gelukkig is de jongere generatie beter toegerust hier voor. Hoewel productie een belangrijke drijfveer blijft.

Misschien heb je wel een arts nodig die niet alles in één keer lijkt te weten. Die opgegroeid is in een gezin waar status niet hoog werd gewaardeerd. Zo’n arts waar men eerder op neer kijkt dan tegen op kijkt.

Misschien willen wij zo’n arts wel niet. Mijn ouders zijn opgegroeid met de gedachte de dokter weet het altijd, fouten maakt hij niet. Zij zijn gebaat bij een arts die de beslissingen voor hen neemt.

Geen gezamenlijke besluitvorming

Gij zult niet samen beslissen

De wens van iemand die alles beslist is van alle tijden. En als dingen verwarrend zijn, dan blijken er hele volksstammen te zijn die hier de voorkeur voor hebben. Ook de oudere generatie Russen willen weer terug naar één sterk persoon die alleen maar goede beslissingen kon nemen. Zij halen daarbij als voorbeeld gerust Stalin aan. Waarbij ze overigens de feiten van de miljoenen slachtoffers vergeten.

Ik hoop dat de komende generatie hier in Europa daar geen genoegen mee zal nemen. De trend om meer aan persoonsgerichte zorg te doen zal nog wel verder moeten worden doorgetrokken. Zekerheid dat dit ook gebeurt hebben we echter niet.

Fokke, doe toch niet zo overdreven, vanwaar jou frustratie die er nu vanaf lijkt te druppen.

Ja, je hebt gelijk, frustratie. Dat is aanwezig, maar ook ongeloof en wantrouwen………… en empathie met mensen in de laatste levensfase.

Nog veel fouten bij verpleegkundige overdracht

Verpleegkundige een beroep met weinig status. Een voordeel?

Daarom roep ik mensen op om voor zichzelf op te komen en niet alle beslissingen aan de arts over te laten.

Het is jammer dat de verpleegkundige een beroep is met weinig status. Want juist zij zouden een sterkere rol kunnen vervullen, zij staan over het algemeen nog dichter bij de patiënt dat de arts. Een groot voordeel is dat er niet zo tegen hen opgekeken wordt. Dat verkleint de kloof en bevordert gezamenlijke besluitvorming.

Verder durf ik niet alle verhalen hier te vertellen van fouten die gemaakt zijn. Er kan en moet daarom nog veel winst geboekt worden in de laatste levensfase.

Luister eens naar de verhalen van patiënten die al lang in de zorg meelopen. Of naar ervaren zorgverleners. Het antwoord op de vraag “denk jij dat er fouten voorkomen kunnen worden door beter luisteren en respect voor de patiënt” zou wel eens choquerend kunnen zijn.

Een arts of zorgverlener die samen een besluit wil nemen, respecteert jou, punt. Luistert aandachtig en neemt jouw wensen serieus. Neem geen genoegen met minder. Kom Op Voor Je Zorg.

2 Comments

  1. Het is inderdaad een interessante discussie in de huidige maatschappij. Waarom het ene beroep meer status heeft als het andere. Gelukkig zien we in deze tijd dat de zorg een onmisbare beroepsgroep is. Hopelijk wordt deze branche in de toekomst ook meer gewaardeerd een trekt het meer werkzoekenden aan!

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

About Fokke Vreeken

Ik werk meer dan 20 jaar in de palliatieve/ terminale zorg als verpleegkundige. Mijn missie is: Meer harmonie en regie bij zorg, ziekte en het levenseinde